جزیره قشم، از مله جزایر نادر ایران است که بزگترین جزیره جنوبی ذایران نیز محسوب می شود به همین دلیل و در این راستا در تناسب با وسعت خود، بیشترین تعداد مسجدهاى ایران را دارد. بیش از ۲۰۰ مسجد کوچک و بزرگ در سراسر این جزیره پهناور بنا شدهاند که همه آنها کاربردی بسیار مهم در زندگی اجتماعی و معنوی جزیرهنشینان دارند. مردم جزیره سخت پایبند احکام و فرایض دینی هستند. مراسم دینی مربوط به سوگها و جشنهاى مذهبی، از جمله مراسم مربوط به رحلت و میلاد پیامبر اسلام و دو عید مهم قربان و فطر، در مسجد برگزار مىشوند. مسجد قدیمى لافت به هنگام طلوع و غروب خورشید با رنگها و آواهای معنوی خود، تناسب و زیبایی معماری بادگیری و مراسم جنوب ایران را به خوبی نمایان مىسازد. طرح و نقش مسجدهای قشم، هویتی گرمسیری دارند و آمیزهاى از معماری ”ایرانی ـ اسلامى“ هستند. تزئینات منارهها و تعدد گنبدها که غالبا ساده و بدون کاشیکاریهاى معماری مرسوم هستند و همچنین استفاده از مصالح و روکش کاریهاى دیوارها و ستونها همگی هویت ویژهاى بهاین مسجدها مىبخشند که در نخستین نگاه قابل تشخیص است. مسجدهاى قشم از خصوصیات ساختاری و معماری دیگری نیز برخوردارند که از جمله آنها مىتوان به عدم وجود بادگیرها و گاه حذف گنبدها، برخورداری از بخشهاى زمستانی و تابستانی، استفاده مناسب از مصالح بومى و هماهنگیهاى محیطی و نیز عدم بهرهگیری از تزئینات فزاینده در شبستان و ساختمان آنها اشاره کرد. مسجدهاى قشم در سرتاسر جزیره پراکندهاند. مسجدهاى شهر قشم، مسجد جامع رمچاه، مسجد جامع هلر، مسجد طبل و مسجد آل کمال در سلخ از جمله مسجدهاى مشهور جزیره به شمار مىروند. تور قشم برای ایجاد لحظاتی خوش در کنار این آثار فرهنگی و جادبه های گردشگری قشم خود با تمام امکانات و خدمات خود در اختیار شما خواهد بود.
زیارت شاه شهید:
زیارت سید شهید، یا شاه شهید، بر بلندای کوهی کم ارتفاع، مشرف به دریا، در ساحل جنوبی جزیره، یازده کیلومتر دور از شهر قشم، چنان است که گفتی لب پرتگاهایستاده تا دریا را در همه حال تماشا کند و نسیمىرا که از روی آب مىآید و با خود رطوبتی شور دارد بر چهره حس کند.
مقبره سیدان:
یکی از بناهای بسیار معتبر ”سیدان“ لافت کهنه است که از دوره تیموری به جای مانده. این بنای پرجاذبه، بزرگ، سترگ و رفیع دارای گنبدی استوار روی چهار گوشواره است. رأس کلاهک گنبد که شکل تخممرغی دارد فرو افتاده و علاوه بر آن در بیرون مقبره چندین جرز پایه (چهار جرز با طاقهاى مقرنس) که احتمالاً سر در حیاط آن بوده یکجا خوابیده است، در جلوی این بنا نیز گورستانی کهنه و نو و دورتر از آن گورستان دیگری از دوره صفوی و تیموری با حجاریهاى نوشتهدار نسخ از قرن نهم تا ۱۱۲۰ پراکنده است. اگرچه صاحبان گورهای جدید که نسلاندر نسل بر گورها کوزه و خمره نهادهاند از مفاد،مفهوم و راز و رمز اولیه هیچگونه آگاهی ندارند، ولی به تبعیت از آداب و سنن کهن خوداین رسم را محترم شمردهاند و بعضی کاسه، بادیه، پارچ و بشقاب بر گورها نهادهاند.
مقبره شیخ زینالعباد:
در فاصله ۵۵ کیلومتری از شهر قشم روستای دیرستان قرار دارد. در فاصله بین دیرستان و حصار حریم فرودگاه بینالمللی قشم زیارتگاهی هست که سخت مورد علاقه و اعتقاد مردم دیرستان و روستاهای دیگر جزیره قشم است. مردم دیرستان و اطراف آن، روزهای مذهبی (عزا و شادی) و نیز به هنگام بیماری، کسان و فرزندانشان، به عنوان نذر و نیاز به زیارت شیخ زینالعباد مىآیند و نذری مىدهند. این زیارتگاه اخیراً به همت مردم دیرستان و دیگر خیرخواهان به همان شیوه قدیم بازسازی شده است. شیوه معماری این زیارتگاه همان شیوه مرسوم زیارتگاههاى دیگر قشم و جزایر خلیج فارس است. بنا، دارای درب ورودی کوتاه و محوطهاى محصور با دیوار سنگی است که در سطح زمین با یک چهار دیواری مربع و در ارتفاع ۲ متری به پایه گنبد ۸ ضلعی و سپس به گنبد گرد منتهی شده است.
زیارتگاه بیبی مریم:
در روستای توریان، در فاصلهاى نهچندان دور از درخت بسیار زیبا و استثنایی انجیر معابد، پس از عبور از یک مسیل بهاره و نیز محل تقسیم آب منطقه، گورستانی بسیار کهن به چشم مىخورد که طبق سنت مرسوم قشم بر تمام گورهایش بوته صبر زرد (نوعی کاکتوس) روئیده است. در سمت شرقی گورستان، که خود از اماکن بسیار کهن قشم است، این بنا، که بر روی مقبره موجود در آن طبق سنت قشم بر آن پارچه سبز کشیدهاند، زیارتگاه بیبی مریم از بانوان مقدسه مورد اعتقاد مردم قشم است. بنا از ملات گچ و ساروج با لاشه سنگهاى آهکی مرجانی به صورت ضربی ساخته شده و به همین دلیل در زلزلهها و تخریبهاى بارانی، با آنکه نیمى از گنبد آن فرو ریخته، در امان مانده و هنوز هم پا برجا و محکم است. سطح زیربنا مربعی است در حدود ۱۶ مترمربع که در ارتفاع ۲ متری پس از تبدیل به ۸ گوشه به گنبد ختم مىشود. گچ کاریها و مقرنسها نشان از شکوه این بنا ـ به هنگام سلامت ـ دارد. درب زیارتگاه رو به گورستان کهن باز مىشود و فرم معماری آن نزدیک به شیوه معماری سلجوقی است. در اطراف زیارتگاه سنگهاى گور بسیار نفیس با متون فارسی و عربی و به خط کوفی و نسخ و ثلث وجود دارد که هر یک از آنان شایسته یک موزه اختصاصی است. متأسفانه آب باران تاکنون بزرگترین خسارتها را به این سنگها وارد کرده است.
منبع: تورکیش-تورمشهد